Ghi chú Chiếc bè của chiến thuyền Méduse

  1. Đối với các phán quyết chính trị thực sự của Louis XVIII, xem P. Mansel, Louis XVIII (Luân Đôn, 1981), và đối với môi trường chính trị thời kỳ bấy giờ, xem Munro Price, The Perilous Crown: France between Revolutions (Luân Đôn, 2007).
  2. Đây là tàu frigate Méduse thuộc lớp Pallas với 40 pháo được hạ thủy năm 1810. Nhiều người nhầm lẫn nó với một tàu frigate khác có 26 pháo cũng mang tên Méduse thuộc lớp Danae từng tới Việt Nam; vào ngày 24 tháng 7 năm 1789, Bá Đa Lộc (Pigneau de Béhaine) và Hoàng tử Cảnh (con trai Nguyễn Ánh) đi trên chiến thuyền Méduse cùng với khoảng 300 thủy quân, 80 pháo binh và 50 lính da đen, cập bến Bãi Dừa, Cap Saint-Jacques, Vũng Tàu ngày nay. Cuộc hành trình tới Saint Louis năm 1816 đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp của "Méduse".
  3. Bốn hoặc năm người sống sót đã chết sau khi được thủy thủ đoàn của Argus cứu sống.
  4. Những chiếc thuyền khác tách biệt ra khỏi đoàn và mặc dù cuối cùng đã đến đảo St. Louis ở Sénégal, một số người đã cuốn xa dọc theo bờ biển và chết vì đói và nhiệt độ quá cao. Trong số 17 người vẫn ở lại trên Méduse chỉ có ba người còn sống khi được người Anh cứu thoát 42 ngày sau đó.
  5. Xem Những mảnh giải phẫu, một bức tranh tĩnh vật khác thường mà Géricault tạo ra vào năm 1818–1819, cho thấy một số tay chân bị mất trí.
  6. Xem bài Napoléon trên chiến trường Eylau (1807) và Bonaparte thăm nạn nhân bệnh dịch hạch ở Jaffa (1804)
  7. "Terribilità", hay "terribiltà" là một thuật ngữ trong tiếng Ý, có thể được giải thích nôm na là "cái đẹp làm người ta khủng khiếp", để chỉ một phong cách nghệ thuật được áp dụng bởi Michelangelo (xem bài Michelangelo để biết thêm chi tiết).

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiếc bè của chiến thuyền Méduse http://www.britannica.com/EBchecked/topic/489488 http://www.maverick-arts.com/cgi-bin/MAVERICK?acti... http://www.getty.edu/art/exhibitions/david/ http://www.udel.edu/PR/UDaily/2007/nov/medusa11140... http://www.louvre.fr/en/oeuvre-notices/raft-medusa http://www.persee.fr/doc/outre_0399-1385_1953_num_... http://www.nga.gov/feature/artnation/vernet/index.... http://archive.artsmia.org/crossing-the-channel/hi... http://www.terraamericanart.org/exhibitions/index.... //www.worldcat.org/oclc/680871496